Geschikt om te vliegen: alles wat u moet weten

Wat is een fit-to-fly-certificaat?

Een fit-to-fly-certificaat is een medisch document waarin wordt verklaard dat iemand met een medische aandoening veilig mag vliegen. De term ‘fit to fly’ verwijst direct naar de lichamelijke gezondheid van een persoon en de vraag of zijn of haar aandoening of blessure verenigbaar is met vliegen. Mensen met een blessure of aandoening raadplegen daarom hun arts om te bevestigen dat ze in hun toestand veilig aan boord van een vliegtuig kunnen gaan. De eisen voor vliegcertificaten kunnen verschillen per land, omdat sommige landen specifieke of strengere regels hanteren. Uiteraard speelt de aard van de medische aandoening een grote rol bij het bepalen of zo’n certificaat nodig is.

Waarom heb ik een vliegcertificaat nodig?

Zoals hierboven vermeld, is een vliegcertificaat soms noodzakelijk om te bevestigen dat u mag vliegen met een bepaalde medische aandoening. Sommige verwondingen of aandoeningen moeten eerst door een arts worden goedgekeurd om er zeker van te zijn dat de fysieke belasting van het vliegen geen negatieve invloed heeft op uw gezondheid. Daarom is het verstandig om vóór uw vlucht uw arts te raadplegen als er een risico bestaat dat uw aandoening kan verslechteren.

In welke situaties heeft u een vliegcertificaat nodig?

Er bestaan verschillende fit-to-fly-certificaten, afhankelijk van de situatie. Hieronder een overzicht:

• COVID-19: Tijdens de pandemie was het verplicht om een negatieve test te tonen om te mogen vliegen — dit gold als een fit-to-fly-certificaat. Ook vaccinatiebewijzen konden als zodanig worden gebruikt. Dit principe geldt ook bij andere besmettelijke ziekten, zoals SARS.
• Eerdere gezondheidsproblemen:

Hartaandoeningen:
Volgens de British Heart Foundation kunnen de meeste mensen met een hart- of vaatziekte veilig vliegen. In sommige gevallen kan de luchtvaartmaatschappij echter een fit-to-fly-verklaring eisen. Raadpleeg daarom altijd uw arts voordat u een reis plant.

Astma of longproblemen:
In de meeste gevallen kunnen mensen met longproblemen zonder problemen vliegen. Vanwege de veranderende luchtdruk en het lagere zuurstofgehalte in vliegtuigen is het verstandig om vooraf uw huisarts te raadplegen.

Epilepsie:
De meeste mensen met epilepsie kunnen zonder problemen vliegen. Als u echter ongecontroleerde epilepsie heeft, is een verklaring van uw arts verplicht. Bovendien mag u in de 24 uur voorafgaand aan de vlucht geen aanval hebben gehad om als geschikt te worden beschouwd.

• Speciale reizen: Sommige specifieke vakanties vereisen dat je medisch wordt goedgekeurd voordat je mag reizen, zoals cruises of safari’s, reizen naar hooggelegen bestemmingen zoals bergen, of eilanden met beperkte toegang tot ziekenhuizen.
• Recente ziekenhuisopname of operatie: Als u recent in het ziekenhuis bent opgenomen of herstellende bent van een operatie, heeft u een verklaring nodig van uw arts waarin staat dat u mag vliegen.

Moet ik een verklaring hebben als ik zwanger ben?

Ja, als u tussen de 28 en 36 weken zwanger bent, heeft u een verklaring van vlieggeschiktheid nodig. Daarvoor mag u in principe zonder verklaring reizen, omdat u dan nog fit genoeg bent om te vliegen. Echter, na 36 weken, of zodra u binnen een maand van uw uitgerekende datum bent, laten de meeste luchtvaartmaatschappijen u niet meer vliegen.
Bekijk ook onze vorige blog hier met tips voor reizen tijdens de zwangerschap!

Verschillen in vlieggeschiktheid tijdens de zwangerschap

Afhankelijk van het type zwangerschap kan de vereiste voor een “fit to fly”-verklaring verschillen. Als je zwanger bent van één kind en de zwangerschap verloopt zonder complicaties, mag je vliegen tot 36 weken, waarbij vanaf 28 weken een “fit to fly”-verklaring vereist is. Dit certificaat mag niet ouder zijn dan 7 dagen voor de reisdatum. Bij een meerlingzwangerschap zonder complicaties geldt dat een “fit to fly”-verklaring verplicht is vanaf 32 weken, en deze mag niet ouder zijn dan 3 dagen voor vertrek. Tot slot, bij een gecompliceerde zwangerschap wordt per geval beslist, maar in de regel geldt dat vliegreizen na 32 weken niet zijn toegestaan, en dat de “fit to fly”-verklaring niet ouder mag zijn dan 3 dagen. Deze verklaringen moeten worden afgegeven door je behandelend gynaecoloog of verloskundige. De “fit to fly”-verklaring moet de zwangerschapsduur, de verwachte bevallingsdatum, eventuele complicaties en de geschiktheid om te reizen vermelden.

Hoe verkrijgt u een verklaring van vlieggeschiktheid?

Het verkrijgen van dit document vereist een medische beoordeling door je zorgverlener, waarbij zowel je medische voorgeschiedenis als je huidige fysieke gezondheid worden geëvalueerd. Dit onderzoek kan uit verschillende onderdelen bestaan, zoals een lichamelijk onderzoek of meer specifieke testen, waaronder bloedonderzoek, bloeddrukmeting en soms een hypoxic challenge test. Een hypoxic challenge test (ook wel vluchtbeoordeling genoemd) simuleert het lage zuurstofniveau in een vliegtuig en test hoe het lichaam hierop reageert, met name door het meten van het zuurstofgehalte in het bloed. Deze test wordt meestal uitgevoerd bij personen met een longaandoening, om er zeker van te zijn dat ademhalen geen probleem zal vormen tijdens de vlucht.

Hoe vraagt u een vliegcertificaat aan?

Om een “fit to fly”-verklaring te verkrijgen, moet je je arts raadplegen en volledig open zijn over je medische voorgeschiedenis. Het is altijd belangrijk om contact op te nemen met je luchtvaartmaatschappij, omdat zij mogelijk specifieke eisen hebben. Sommige luchtvaartmaatschappijen hebben hun eigen “fit to fly”-formulier dat door de arts moet worden ondertekend. Dit wordt een MEDIF (Medical Information) formulier genoemd. Dit formulier moet worden ingevuld als de passagier specifieke zorg nodig heeft, zoals zuurstof aan boord of een brancard. Hierdoor kan de luchtvaartmaatschappij van tevoren rekening houden met de behoeften van de passagier, zonder last-minute aanpassingen tijdens de vlucht.

Het is ook belangrijk om te weten dat de kapitein het laatste woord heeft over het al dan niet mogen instappen. Als je conditie ernstiger lijkt dan verwacht, heeft de kapitein het recht om je de toegang tot het vliegtuig te weigeren.

Wanneer moet u uw certificaat indienen?

Je dient je “fit to fly”-verklaring 48 uur voor je vlucht bij de luchtvaartmaatschappij in te dienen. Verschillende maatschappijen hanteren echter hun eigen regels, dus het is het beste om hun specifieke beleid te controleren. Zorg dat je je verklaring bij de hand hebt voordat je aan boord gaat, omdat deze mogelijk gecontroleerd wordt voordat je mag instappen, om te verzekeren dat alles in orde is.

Wat kost een fit-to-fly-certificaat?

Een fit-to-fly-certificaat is niet gratis. De kosten variëren per type certificaat en per zorgverlener (publiek of privé). Gemiddeld kost zo’n verklaring in het Verenigd Koninkrijk tussen de £13 en £69 (€15,- tot €80,-) , en vergelijkbare bedragen gelden ook elders in Europa.

Verloopt een fit-to-fly-certificaat?

Ja, deze “fit to fly”-verklaringen verlopen inderdaad. De geldigheidsduur hangt af van je medische toestand en de eisen van de luchtvaartmaatschappij. Meestal is de verklaring 7 tot 30 dagen geldig voordat een vernieuwingscertificaat nodig is. Omdat medische omstandigheden snel kunnen veranderen, is het belangrijk om dit formulier up-to-date te houden als je vaak moet reizen maar een onderliggende medische aandoening hebt. 

Het is belangrijk om deze verklaring zo dicht mogelijk bij je vertrekdatum te verkrijgen, aangezien het certificaat alleen je actuele gezondheidstoestand dekt en niet meegroeit met eventuele veranderingen in je gezondheid. Bij een langdurige aandoening kan het nodig zijn om voor elke reis een nieuwe verklaring te laten opstellen.

Factoren die de geldigheid beïnvloeden:

• De medische toestand: het type aandoening en de stabiliteit ervan spelen een grote rol bij het bepalen van de geldigheidsduur van de verklaring. Bij een chronische aandoening is de geldigheid uiteraard langer dan bij een blessure met een beperkte hersteltijd.
• Verschillende luchtvaartmaatschappijen: luchtvaartmaatschappijen hanteren verschillende regels voor hoe zij omgaan met “fit to fly”-verklaringen en hun geldigheidsduur. Neem altijd contact op met je luchtvaartmaatschappij en controleer dit voordat je op reis gaat.
• Vereisten van de bestemming: bepaalde landen hebben verschillende eisen wat betreft de geldigheid van “fit to fly”-verklaringen. Bijvoorbeeld, tijdens de piek van COVID-19 hadden sommige bestemmingen afwijkende regels voor vaccinatiebewijzen.
• Type verklaring: afhankelijk van je medische toestand kunnen verschillende soorten verklaringen worden afgegeven. Dit bepaalt vervolgens de geldigheidsduur van je certificaat. Zo verschilt bijvoorbeeld de geldigheid van een zwangerschapsverklaring van de geldigheidsduur van een negatieve COVID-19-test.

Is een fit-to-fly-certificaat verplicht?

Technisch gezien heb je geen “fit to fly”-verklaring nodig om te reizen. Wettelijk ben je niet verplicht er één te hebben bij reizen met een medische aandoening, tenzij je 28 weken of verder zwanger bent. Het is echter altijd aan te raden, omdat reizen zonder verklaring jezelf en de luchtvaartmaatschappij risico’s kan opleveren. Als er zich tijdens de vlucht problemen voordoen door je medische toestand, versnelt een certificaat dat aangeeft wat er aan de hand is de medische procedure, omdat de bemanning al op de hoogte is van je situatie.

Het is niet verplicht voor luchtvaartmaatschappijen om deze “fit to fly”-verklaringen te controleren, maar soms vragen ze ernaar als je er ziek uitziet en kunnen ze je instap weigeren.

Uiteindelijk is een “fit to fly”-verklaring niet verplicht, maar sterk aanbevolen, omdat het je gemoedsrust geeft en bevestigt dat je fit bent om te vliegen. Het is risicovoller om zonder verklaring te reizen.

Conclusie: fit-to-fly-certificaat

Samengevat is een “fit to fly”-verklaring een medisch document dat bevestigt dat je, ondanks bepaalde medische aandoeningen, toestemming hebt om te vliegen. Dit certificaat kan worden verkregen via je behandelend arts, waarbij enkele medische tests worden uitgevoerd. Afhankelijk van je aandoening gelden verschillende geldigheidsperiodes en zijn verschillende soorten verklaringen vereist. Bijvoorbeeld, als je zwanger bent, heb je een “fit to fly”-verklaring nodig tussen 28 en 36 weken zwangerschap. Dit certificaat mag bij vertrek niet ouder zijn dan 7 dagen.

Uiteindelijk is dit certificaat noodzakelijk als er een risico is op gezondheidsproblemen tijdens de vlucht. Je verkrijgt het certificaat van je arts en controleert dit bij de luchtvaartmaatschappij, omdat zij mogelijk voorzieningen moeten treffen op basis van jouw situatie, zoals zuurstof of een brancard.

Het is ook belangrijk om het certificaat zo dicht mogelijk bij je vertrekdatum te verkrijgen, om problemen met de geldigheid te voorkomen en een soepele reis te garanderen.

Heeft u te maken met vertraging of annulering?

Volgens de EU- en Britse regelgeving kunt u recht hebben op een vergoeding tot €600 per passagier als uw vlucht meer dan drie uur vertraagd is of minder dan 14 dagen voor vertrek is geannuleerd, mits de luchtvaartmaatschappij verantwoordelijk is (dus niet bij overmacht, zoals slecht weer).
U heeft tot zes jaar de tijd om uw claim in te dienen.

Wilt u weten of uw vlucht in aanmerking komt?